Εξ’ αντανακλάσεως "αντι"ρατσισμός ή επαναστατικός/προλεταριακός διεθνισμός;

( Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύθηκε το Δεκέμβρη του 2012 στο έντυπο "Γκρεμίστε τη Βαστίλη", που εκδίδει το ταμείο αλληλεγγύης στους φυλακισμένους αγωνιστές. Από λάθος στη συγκεκριμένη έκδοση είχαν αφαιρεθεί τα σχόλια. Εδώ επαναδημοσιεύεται στην πλήρη του μορφή)

Το καλοκαίρι του 2010 μια ρατσιστική δολοφονία έλαβε χώρα στην Ήπειρο. Μόνο που αυτή τη φορά ο ρατσιστικός φόνος δεν αφορούσε την ελληνική νότια Ήπειρο, αλλά την αλβανική βόρεια Ήπειρο. Και το θύμα της εθνικιστικής βίας δεν ήταν κάποιος αλβανός μετανάστης, αλλά ένας μειονοτικός έλληνας, ο οποίος είχε το θράσος να μιλά τη μητρική του γλώσσα χωρίς να πάρει την έγκριση των εθνικιστικών ουραγκοτάγκων (που αυτή τη φορά έτυχε να έχουν αλβανική καταγωγή).

Θα μπορούσαν οι ελληνικές αντιρατσιστικές οργανώσεις, ο α/α χώρος και οι οργανώσεις μεταναστών, με αφορμή το γεγονός αυτό, να καλέσουν σε μια διεθνιστική συγκέντρωση για την καταδίκη τόσο του ελληνικού, όσο και του αλβανικού φασισμού. Δεν το έκαναν όμως. Μήπως η ρατσιστική δολοφονία ενός έλληνα είναι ήσσονος σημασίας σε σχέση με τις δολοφονίες των μεταναστών; Το κενό αυτό έσπευσε να το καλύψει η φασιστική και φασίζουσα Άκρα Δεξιά για να προτάξει τον ντόπιο εθνικισμό, ως απάντηση στον “ξένο” εθνικισμό. Η φύση απεχθάνεται τα κενά. Κι αν εμείς κοιμόμαστε με τις σίγουρες και δοκιμασμένες συνταγές αγκαλιά, τότε δίνουμε χώρο στους ντόπιους ουραγκοτάγκους του εθνικισμού. Έλλειψη αντανακλαστικών και φαντασίας; Ίσως, αλλά το πρόβλημα είναι ακόμα μεγαλύτερο. Και πιο βαθύ…

Μια τεράστια στρέβλωση υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια στο “χώρο”. Με περισσή ευκολία αντικαταστήσαμε την ανάλυση του έθνους ως ιστορικού\ κοινωνικού δημιουργήματος με έναν απολίτικο και υστερικό αντιπατριωτισμό. Όπως οι οπαδοί του εθνοκρατισμού βλέπουν στο έθνος το μεταφυσικό Καλό, έτσι και εμείς είδαμε ένα μεταφυσικό Κακό (1). Στη θέση της ανάλυσης βάλαμε μια απλοϊκή "προβοκατόρικη" τακτική άνευ περιεχομένου, μακριά από κάθε έννοια κοινωνικής απεύθυνσης. Αρκούν μερικά σκατολογικά συνθήματα, μπόλικες καμένες σημαίες και άλλα τόσα βανδαλισμένα θρησκευτικά σύμβολα να δώσουν περιεχόμενο στον διεθνισμό; Το αντίθετο! Ο επιφανειακός αυτός ψευτοντανταϊσμός υπονομεύει και εξευτελίζει τον διεθνισμό, παίρνοντας τη θέση της κριτικής επαναστατικής πράξης και της γνήσιας διεθνιστικής αλληλεγγύης.

Ορισμένοι νομίζουν ότι για να γίνουμε διεθνιστές αρκεί ένα προσκύνημα στον αντίπαλο εθνικισμό. Αρκεί να αποκαλούμε την Κωνσταντινούπολη Ισταμπούλ και την FYROM Μακεδονία κι έληξε το θέμα… Ο αστικός κοσμοπολιτισμός όμως, ακόμα και όταν φοράει κόκκινο ή μαυροκόκκινο ένδυμα δεν γίνεται διεθνισμός. Κι ο Πάγκαλος τα ίδια λέει άλλωστε… Όσο κι αν πασπαλίσουμε με αντιεξουσιαστική φρασεολογία τον μεταμοντέρνο “αντι” ρατσισμό του Κεφαλαίου (τον θρυλικό πολυπολιτισμό), δεν πρόκειται ποτέ να του δώσουμε επαναστατικό περιεχόμενο.

Στον κυρίαρχο “αντι” ρατσιστικό λόγο η όλη ανάλυση του ρατσιστικού φαινομένου είτε αποταξικοποιείται, είτε ηθικοποιείται υπερβολικά κι έτσι οι μετανάστες λίγο-πολύ εμφανίζονται ως ιερές αγελάδες και όχι ως ζωντανά υποκείμενα. Στο πρόσωπο του μετανάστη ο μεταμοντέρνος “αντι” ρατσιστής βλέπει μονάχα το θύμα, που πρέπει φυσικά να απελευθερωθεί “απ’ έξω”. Ο αριστερός ή αναρχικός οριενταλισμός (2) γεννά μια πατερναλιστική εκτροπή της αλληλεγγύης στους μετανάστες που ξεπέφτει σ’ έναν  εξ αντανακλάσεως “αντι” ρατσισμό, που ως κατοπτρικό είδωλο του ακροδεξιού ρατσισμού ουρλιάζει:

     «Είκοσι χρόνια μάγκας και μαστρωπός

       τώρα θα δεις πως είναι να ζεις σαν αλβανός»

Συλλήβδην ολόκληρη η ελληνική κοινωνία, ασχέτως ταξικής θέσης, αποτελείται από “μάγκες” και “μαστροπούς”! Στο ίδιο τσουβάλι αφεντικά και εργαζόμενοι, Κεφάλαιο και Προλεταριάτο, Μπάτσοι και Απεργοί κτλ. χαρακτηρίζονται- ρατσιστικώ τω τρόπω- ως νταβατζήδες! Ταυτόχρονα ο μεταμοντέρνος “αντι”ρατσιστής μας τρίβει χαιρέκακα (σχεδόν σκατόψυχα) τα χέρια του για την υποβάθμιση της ζωής των “ελλήνων”, εξαιτίας της καπιταλιστικής κρίσης. Κι όμως, δεν είναι οι “έλληνες” έτσι γενικά κι αόριστα αυτοί που “τώρα θα δουν πως είναι να ζουν σαν αλβανοί”! Δεν είναι οι καπιταλιστές αυτοί που βιώνουν άγρια επίθεση, αλλά οι προλετάριοι!!

Είναι προφανές πως οι “αντί” ρατσιστές του θερμοκηπίου δεν έχουν πατήσει το πόδι τους στις φτωχογειτονιές για να δουν το διάχυτο σεξισμό και στους μετανάστες, τις συνεχείς σεξουαλικές παρενοχλήσεις, το νταβαντζηλίκι και το πρεζεμπόριο. Κι όλα αυτά σε αυξημένο βαθμό, όχι φυσικά εξαιτίας του εγκληματικού DNA των “ξένων”, αλλά εξαιτίας της ΦΤΩΧΕΙΑΣ και της ΕΞΑΘΛΙΩΣΗΣ (φαινομένων ΤΑΞΙΚΩΝ ως το μεδούλι!) που νομοτελειακά γεννούν παραβατικές συμπεριφορές, οι οποίες εκτρέπονται σ’ έναν ιδιότυπο εμφύλιο πόλεμο μεταξύ των φτωχών και καταπιεσμένων. Όπως οι έλληνες, έτσι και οι μετανάστες, είναι βουτηγμένοι στις αντιφάσεις και την ιδεολογική σύγχυση. Η ύπαρξη των αντιφάσεων δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται μ’ ένα μεταφυσικό τρόμο. Και οι επαναστάτες, άλλωστε, βουτηγμένοι στις αντιφάσεις είμαστε. Δεν είμαστε μια ελίτ υπερανθρώπων! Επαναστατικό μας χρέος, όμως, δεν είναι να κρύβουμε τις αντιφάσεις κάτω απ’το χαλάκι, αλλά να τις αναδεικνύουμε και να τις πολεμάμε στην πράξη με όπλο την διεθνιστική/ταξική αλληλεγγύη.

Αυτό το είδαμε στην πράξη και με τον ηρωικό αγώνα των 300 απεργών πείνας στην Υπατία και το ΕΚΘ. Ήταν μια ευκαιρία να σφυρηλατηθεί μια σχέση ταξικής αλληλεγγύης ανάμεσα στο ελληνικό και μεταναστευτικό προλεταριάτο, μακριά απ’ τον οριενταλισμό του μεταμοντέρνου “αντι” ρατσισμού. Έγινε κατορθωτό αυτό; Ίσως όχι ολοκληρωμένα, αλλά τουλάχιστον έγιναν τα πρώτα βήματα.

                                                         *

Παρένθεση:

Δεν υποστηρίζω πως υπάρχει ένα σινικό τείχος ανάμεσα στον εξ’ αντανακλάσεως “αντι” ρατσισμό και στον επαναστατικό διεθνισμό. Ακόμα και στο ίδιο το άτομο ή στην ίδια την ομάδα μπορεί να συνυπάρχουν και οι δύο τάσεις. Το ζήτημα είναι πως θα αποφευχθεί ο υστερικός αντιπατριωτισμός των αναρχικών και ο επιφανειακός ανθρωπισμός  των αριστερών που ενισχύουν την πρώτη τάση και πως θα προωθηθεί η ταξική αλληλεγγύη που ενισχύει τη δεύτερη.

Κλείνει η παρένθεση.

                                                    

                                                         *

Εδώ και μερικές δεκαετίες η Ελλάδα, μέσα στο παγκόσμιο καπιταλιστικό καταμερισμό, ανήκει στα εκμεταλλευτικά έθνη. Αυτό βέβαια ενισχύθηκε κι από την κατάρρευση του Ανατολικού Μπλοκ και  το άνοιγμα των αγορών στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας. Αυτό το πλασάρισμα της Ελλάδας στα εκμεταλλευτικά έθνη (έστω και ως ουρά και φτωχός συγγενής του Δυτικού Υπεριμπεραλισμού) προκάλεσε και την συνακόλουθη ενσωμάτωση και μικροαστικοποίηση της ελληνικής εργατικής τάξης, αφού η καταλήστευση των εθνών της καπιταλιστικής περιφέρειας ανεβάζει, έστω και προσωρινά, το βιοτικό επίπεδο των εκμεταλλευομένων τάξεων (που ταυτόχρονα γίνονται εκμεταλλεύτριες σε επίπεδο εθνικό). Ο τριτογενής τομέας της οικονομίας υπερδιογκώνεται και η μικροαστική ιδεολογία ηγεμονεύει. Ο ψυχαναγκαστικός υπερκαταναλωτισμός στηρίζει τη φούσκα της Ανάπτυξης και η ταξική κινητικότητα διευκολύνει την εσωτερίκευση του μικροαστισμού ακόμα και στα φτωχότερα στρώματα των εργαζομένων. Ας μην ξεχνάμε, όμως, και την πάντοτε παρούσα “εργατική αριστοκρατία” που προστίθεται και αυτή στο συνονθύλευμα των ενδιάμεσων στρωμάτων της ταξικής κοινωνίας (3).

Η Ελλάδα, ως κομμάτι του ιμπεριαλιστικού μπλοκ, ακολουθεί την κλασική μέθοδο της νεοαποιοκρατίας: το outsourcing, την εξαγωγή της σκοτεινής πλευράς της παραγωγής (οικολογική καταστροφή, πειθαρχημένη και αυστηρά ιεραρχική οργάνωση της εργασίας κλπ.) (4). Το σπρώξιμο της πιο βρώμικης πλευράς της παραγωγικής διαδικασίας γίνεται κυρίως έξω από τα σύνορα του καπιταλιστικού κέντρου, προς τις χώρες της περιφέρειας (το λεγόμενο τρίτο κόσμο). Ο διαχωρισμός όμως, δεν είναι αυστηρά γεωγραφικός. Τρίτος κόσμος υπάρχει και στο εσωτερικό της Δύσης. Έτσι, οι μετανάστες αναλαμβάνουν ως φθηνό, ευέλικτο και υπάκουο εργατικό δυναμικό την πιο “βρώμικη” πλευρά της παραγωγής. Και εδώ εμφανίζεται και ο “αντι” ρατσισμός του Κεφαλαίου, ο πολυπολιτισμός (5). Σα δίδυμος αδελφός του ρατσισμού του Κεφαλαίου, ο πολυπολιτισμός βλέπει τους μετανάστες ως αναλώσιμη κα φθηνή εργατική δύναμη, ως μοχλό πίεσης στους ντόπιους εργαζόμενους κι άρα ως καλοδεχούμενη προς ενσωμάτωση κοινωνική ομάδα. Το Κεφάλαιο εναλλάσσει τον ρατσισμό και τον “αντι” ρατσισμό του ανάλογα με τα ιδιαίτερα συμφέροντα του στην εκάστοτε χρονική συγκυρία. Τα τελευταία χρόνια επίσημο δόγμα του Κεφαλαίου ήταν ο πολυπολιτισμός. Μετά την κρίση του 2008, δια στόματος Μέρκελ, το Κεφάλαιο άφησε στην άκρη την “ανεκτικότητα του”, σφύριξε τη λήξη του πολυπολιτισμού και επέστρεψε στον επίσημο ρατσισμό (πογκρόμ των Ρομά στη Γαλλία, φράχτης στον Έβρο κλπ).

Μέσα ,λοιπόν, στον ιδιαίτερο καταμερισμό εργασίας στην Ελλάδα, οι μετανάστες αναλαμβάνουν την “βρώμικη” πλευρά της παραγωγής. Δεν αργεί, όμως, να έρθει και η ενσωμάτωση αρκετών μεταναστών, η μικροαστικοποίηση τους και η δημιουργία ενός νέου καταμερισμού, στο εσωτερικό πλέον των μεταναστών. Έτσι συναντάμε και ορισμένα φαινομενικά παράδοξα γεγονότα, όπως τις λυκοφωλιές ομάδων μεταναστών με ακροδεξιούς, ώστε να διώξουν πιο σκουρόχρωμους μετανάστες!

Όπως βλέπουμε, ο καπιταλισμός στην κίνηση του μεταμορφώνει ραγδαία ρόλους, συμπεριφορές, ιδεολογίες και γεννά συγχύσεις και αντιφάσεις στο εσωτερικό των εκμεταλλευόμενων. Γεννά ένα πολύπλοκο πλέγμα ιεραρχίας και εκμετάλλευσης, το οποίο δε μπορεί να εξηγηθεί και να πολεμηθεί από τις υπεραπλουστεύσεις του υστερικού αντιπατριωτισμού ή της αριστερής εκδοχής του μεταμοντέρνου πολυπολιτισμού. Γεννά μια γενικευμένη μικροαστικοποίηση των συνειδήσεων, όχι μόνο στα μεσοστρώμματα, αλλά και στην ίδια την εργατική τάξη και στα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα. Αν και η επίθεση του Κεφαλαίου μετά την κρίση οξύνει και τον ταξικό ανταγωνισμό, ο μικροαστισμός στέκει ακόμα στο θρόνο του, αφού η αλλαγή των συνειδήσεων  δεν είναι μια αυτόματη διαδικασία, δεν γίνεται συγχρονισμένα με την αλλαγή των υλικών συνθηκών. Γι αυτό βλέπουμε σήμερα έναν αντιπολιτικό μικροαστισμό, (6) παρά την τόση όξυνση του ταξικού ανταγωνισμού. Αποτελεί αυτός ο απλοϊκός αντιπολιτικός- αντικλεπτοκρατικός λόγος προθάλαμο για μια πιο πλατιά ταξική συνείδηση; Κι αυτή η ταξική συνείδηση μπορεί να δημιουργηθεί αυθόρμητα μέσα από τις τάξεις των καταπιεσμένων;

Κατά την γνώμη μου όχι! Μόνο ένα επαναστατικό κίνημα μπορεί να μπολιάσει την ολοκληρωμένη ταξική συνείδηση στους καταπιεσμένους. Όχι “απ’ έξω”, όπως πιστεύει ο λενινισμός, αλλά μέσα σε μια αμφίδρομη και συνεξελικτική διαδικασία. Οι επαναστάτες δεν είναι έξω από το προλεταριάτο ώστε να εισάγουν την συνείδηση στην πλέμπα. Οι επαναστάτες είναι η αιχμή του προλεταριάτου, είναι εκείνο το κίνημα που μπορεί να πραγματοποιήσει την κατά Μαρξ διαλεχτική ένωση της πάσχουσας ανθρωπότητας με τη μαχόμενη ανθρωπότητα.

Χρέος του επαναστατικού κινήματος δεν είναι να χαϊδεύει τ’ αυτιά των προλετάριων (ντόπιων και μεταναστατών). Χρέος του επαναστατικού κινήματος είναι να λειτουργήσει ως ξυπνητήρι, να αφυπνίσει τις εν υπνώσει συνειδήσεις, να κοινωνικοποιήσει την ιδέα της Επανάστασης, να ριζοσπαστικοποιήσει τον κοινωνικό-ταξικό πόλεμο για την καταστροφή της ιεραρχικής/ ταξικής κοινωνίας, για την καταστροφή όλων των αιτιών που δημιουργούν τη φτώχεια και την εξαθλίωση κι επομένως γεννούν την προσφυγιά και τη μετανάστευση.

Όσοι επιμένουν σε μια επαναστατική και διεθνιστική προοπτική και δεν επαναπαύονται στον εύκολο βερμπαλισμό του υστερικού αντιπατριωτισμού και του αντίστροφου ρατσισμού, θα βρίσκονται πάντα στο πλευρό των αγωνιζόμενων προλετάριων, ελλήνων και μεταναστών, παρά τις όποιες αντιφάσεις και αδυναμίες τους.

Ξένοι για μας είναι μόνο οι καπιταλιστές και τα μαντρόσκυλά τους. Και οι διεθνιστές αντί να φωνάζουν αντεστραμμένα ρατσιστικά συνθήματα εναντίων των ελλήνων, προτιμούν το παλιό καλό:

ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ “ΞΕΝΟΙ” ΕΡΓΑΤΕΣ ΕΝΩΜΕΝΟΙ

Τ’ ΑΦΕΝΤΙΚΑ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΥΝΕ ΣΚΙΑ

ΣΤΑ ΔΕΝΤΡΑ ΚΡΕΜΑΣΜΕΝΟΙ!

Σημειώσεις:

1.Ο αναρχικός επαναστάτης Μιχαήλ Μπακούνιν, διαχωρίζοντας τον λαϊκό εθνισμό από τον εξουσιαστικό εθνοκρατισμό, έλεγε πως ο κάθε λαός : «διαθέτει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του, τον ιδιαίτερο τρόπο ύπαρξής του, το δικό του τρόπο να αισθάνεται, να εκφράζεται, να σκέφτεται, να πράττει. Αυτός ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του, η ιδιοσυγκρασία του, είναι η βάση της εθνικότητας του που είναι αποτέλεσμα ολόκληρης της ιστορικής διαδρομής και όλων των συνθηκών του περιβάλλοντος ζωής αυτού του λαού. Από αυτήν τη άποψη η εθνικότητα είναι ένα ιστορικό κοινωνικό γεγονός» (βλ. “Οι ινδιάνοι mapuche”, εναλλακτικές εκδόσεις Νότιος Άνεμος).

2.Οριενταλισμός είναι η (ρατσιστική στην ουσία της) αντιμετώπιση του “ανατολίτη”  ως ανθρώπου εκ φύσεως ανώριμου να υπερασπισθεί τα συμφέροντά του και ως εκ τούτου αναγκασμένου να δεχτεί την εξωτερική πατερναλιστική βοήθεια του "ανώτερου" δυτικού.

3.Η αλήθεια είναι ότι σ’ αυτό το σημείο στριμώχνω σχετικά μεταξύ τους μεν, αλλά διαφορετικά φαινόμενα που χρειάζονται ξεχωριστή ανάλυση: ενσωμάτωση του προλεταριάτου στον ανεπτυγμένο καπιταλισμό, “φαινόμενα εργατικής αριστοκρατίας” (όρος που εισήγαγε ο Λένιν), διόγκωση των μεσοστρωμμάτων και του τριτογενή τομέα της οικονομίας, ηγεμονία της μικροαστικής ιδεολογίας, φαινομενικά υπερταξική εθνική εκμετάλλευση, ταξική κινητικότητα κτλ. Ας με συγχωρέσει ο απαιτητικός αναγνώστης γι αυτό το στρίμωγμα, αλλά το απαιτεί η οικονομία του κειμένου.

4. βλ. Σλαβόι Ζίζεκ : «Βία: έξι λοξοί στοχασμοί» εκδ. SCRIPTA

5. «Η πολυπολιτισμικότητα συλλαβίζει τη θανάτωση της ουτοπίας […] η πολυπολιτισμικότητα δεν είναι το αντίθετο της αφομοίωσης, αλλά το προϊόν της» (Ράσελ Τζάκομπι : «Το τέλος της ουτοπίας» εκδ Τροπή).

6.Αντιπολιτικός μικροαστισμός με την έννοια πως δε στρέφεται εναντίον της καπιταλιστικής οργάνωσης της κοινωνίας, αλλά στρέφεται γενικόλογα κι αφηρημένα εναντίον του πολιτικού εποικοδομήματος και των πολιτικών ως μεμονωμένων προσώπων. Η επιφανειακή αυτή αντιπολιτική, πολλές φορές ρέπει προς τον χυδαίο “αντικαπιταλισμό” του φασισμού. Γι αυτό και ο απλουστευτικός/ αντικλεπτοκρατικός λόγος ενδέχεται να ριζοσπαστικοποιηθεί όχι μόνο προς τ’ αριστερά, αλλά και προς τα δεξιά. Η ριζοσπαστικοποίηση σε περιόδους κρίσης δεν έχει ευθύγραμμη πορεία: ένα κομμάτι της κοινωνίας στρέφεται προς τ’ αριστερά κι ένα άλλο κομμάτι στρέφεται στις εύπεπτες “λύσεις” της Ακροδεξιάς: για όλα φταίνε οι μετανάστες και η εβραιομασονική συνωμοσία…  

ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ

ΦΥΛΑΚΕΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ 2012